W dniach 4-5 grudnia w CKD odbyła się I Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Międzykulturowa opieka medyczna wyzwaniem dla zespołu interdyscyplinarnego”. Jej organizatorem była Katedra Nauk Społecznych naszego Uniwersytetu.
Prorektor ds. Organizacji, Promocji i Współpracy z Regionem, kierownik Katedry Nauk Społecznych, przewodniczący Komitetu Naukowego Konferencji, profesor Michał Musielak, rozpoczynając obrady stwierdził, że kiedy Studenckie Koło Etyki i Bioetyki działające przy jego Katedrze, w 2015 roku, rozpoczynało cykl spotkań poświęconych międzykulturowej opiece medycznej, był dumny ze swoich studentów, że dostrzegając potrzebę kształtowania postaw otwartości i szacunku dla osób odmiennych kulturowo, sięgnęli po taką tematykę.
Nigdy nie spodziewałem się – mówił profesor Musielak – że przez dwa lata tak diametralnie zmieni się sytuacja społeczna w Polsce, że ta otwartość na inne kultury stanie się aktem odwagi. Że na porządku dziennym będą akty agresji na tle rasistowskim, a otwartość zostanie zastąpiona nienawiścią. Dlatego bardzo się cieszę, że tematyka Konferencji znalazła uznanie i wsparcie władz naszej Uczelni, Ministerstwa Zdrowia i władz Poznania. To na środowisku akademickim, ale także na osobach wykonujących zawody medyczne, spoczywa obowiązek dotrzymywania wierności ideom humanistycznym nakazującym zrozumienie drugiego człowieka: jego potrzeb, wartości, kultury, i otoczenia go szacunkiem bez żadnych warunków. Nie sądziłem, że dziś okaże się to takim wyzwaniem. Dlatego z satysfakcją i nadzieją witam wszystkich gości, którzy uczestnicząc w Konferencji, dzielą z nami przekonanie, że warto wypracowywać standardy międzykulturowej opieki medycznej ponieważ nie unikniemy wielokulturowości. Ludzie innych narodowości, religii, odmiennych systemów wartości będą pacjentami naszych medycznych placówek. Im lepiej ich poznamy, tym lepiej będziemy mogli im pomóc.
Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem, zgromadziła liczne grono uczestników. W jej otwarciu wzięli udział Prorektorzy, profesorowie Michał Nowicki i Ryszard Marciniak oraz Dziekani Wydziału Nauk o Zdrowiu dr hab. Małgorzata Kotwicka i Wydziału Farmaceutycznego profesor Lucjusz Zaprutko oraz wielu znakomitych gości. W obradach uczestniczyli między innymi: naczelny rabin Polski Michael Schudrich, ksiądz Paweł Minajew reprezentujący Cerkiew Prawosławną, immam Youssef Chadid przewodniczący Rady Naczelnej Ligi Muzułmańskiej w Polsce, ksiądz doktor Adam Sikora reprezentujący Komisję Bioetyczną Wielkopolskiej Izby Lekarskiej.
Tematyka dwudniowej Konferencji była bardzo szeroka i obejmowała problemy opieki nad pacjentami wyznającymi buddyzm, judaizm, islam, prawosławie, ale także opiekę medyczną nad Romami, wyznawcami Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, czy świadkami Jehowy. Wiele miejsca poświęcono roli kobiet w odmiennych kulturach i konsekwencjom zdrowotnym tej roli. Szczególnie wstrząsający był panel dyskusyjny z Joanną Jasik, przedstawicielką Fundacji Kwiat Pustyni i doradczynią założycielki Fundacji Waris Dirie. Rozmowa poświęcona była walce Fundacji z FGM czyli z rytualnym usuwaniem zewnętrznych narządów płciowych u dziewczynek. Waris Dirie, ofiara tego rytuału, dziś znana modelka, postanowiła żeby na jej przykładzie świat dowiedział się o bezmiarze okrucieństwa nieustannie stosowanego wobec dzieci. Opowiada o tym film pt. „Kwiat pustyni”, który przedstawia ten okrutny rytuał. Joanna Jasik, związana z Fundacją wiele lat, opowiadała, że choć w Europie i w większości krajów świata ten okrutny zabieg jest zakazany to i tak skala zjawiska przeraża. Na świecie doświadczyło go 200 milionów kobiet, a pół miliona z nich jest obecnie w Europie. W Indonezji prawie wszystkie przychodzące na świat dziewczynki są w ten sposób okaleczone. Szacuje się, że w Wielkiej Brytanii corocznie 20-30 tysięcy dziewczynek z rodzin imigrantów jest poddawane temu rytuałowi. Dzieje się tak dlatego, pomimo prawnych zakazów, że kobiety, których nie poddano temu zabiegowi są w swoich społecznościach najniżej w hierarchii, otoczone ostracyzmem, skazane na izolację, bez szans na zamążpójście co w ich kulturach jest ostatecznym i trwałym wykluczeniem. Jedyną nadzieją na trwałe, stopniowe eliminowanie tego barbarzyńskiego rytuału jest edukacja. Dlatego Fundacja Kwiat Pustyni wspiera w Afryce edukację dziewczynek poprzez dostarczanie pożywienia ich rodzinom, co pozwala dziewczynkom chodzić do szkoły i chroni je przed FGM.
W dalszej części Konferencji dr Ewa Baum w swoim wykładzie mówiła o duchowości i religijności chorych oraz o tym, jakie mają one znaczenie w walce z chorobą. Podkreślała, że zarówno szeroko rozumiana duchowość jak i religijność powinny być brane pod uwagę przez lekarza jako stany mające wpływ na proces leczenia.
Wykład był wstępem do panelu dyskusyjnego, który poprowadziła dr Ewa Baum, a w którym wzięli udział: rabin Michael Schudrich, immam Youssef Chadid, ksiądz Paweł Minajew, ksiądz Adam Sikora, profesor Roman Danielewicz, dr Agnieszka Dyzman-Sroka, mecenas Aneta Sieradzka oraz profesorowie Michał Musielak i Ryszard Marciniak. Dyskusja dotyczyła tego jak w różnych religiach traktowane jest zdrowie i życie. We wszystkich dbałość o życie i zdrowie jest powszechną zasadą. Dyskutanci wskazywali na konieczność odpowiedniego kształcenia osób przygotowujących się do wykonywania zawodów medycznych. Wiedza o roli duchowości w procesie leczenia, poszanowanie dla odmienności kulturowej, szacunek dla każdego człowieka, niezależnie od narodowości czy wyznania, są wprawdzie wpisane w kodeksy etyczne, ale nie zmienia to faktu, że ciągle trzeba przypominać o konieczności respektowania tych zasad. Edukacja potrzebna jest po to, żeby wiedzieć jak postępować z pacjentem reprezentującym odmienną kulturę w procesie leczenia.
Symbolicznym akcentem było podpisanie przez uczestników panelu specjalnie przygotowanego Listu Intencyjnego w sprawie poszanowania praw wielokulturowych pacjentów.
W związku z faktem, że Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie obchodzi swoje 60-lecie, podczas uroczystości otwarcia Konferencji, odbyło się także symboliczne przekazanie władzy w samorządzie pielęgniarskim. Dotychczasowa przewodnicząca Poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego mgr Aleksandra Kopińska przekazała stanowisko nowej przewodniczącej dr Katarzynie B. Głodowskiej.
Studenckie Koło Naukowe Etyki i Bioetyki świętowało swoje 15-lecie. Z tej okazji studenci serdecznie podziękowali za wsparcie wszystkim dotychczasowym opiekunom.
Helena Czechowska
Fakty UMP
